Hoogland, 6 november 2003

PERSBERICHT

Weersverwachting voor de kerstdagen: 100 % zeker: een witte Kerst in de Amicitia Wandelpromenade

L.s.

Nadat wij als fotogroep onze eigen expositie in het winkelpand in de Amicitia Winkelpromenade hadden ingericht, is de ruimte de afgelopen 1/2 jaar een ruimte geweest voor het tonen van hedendaagse fotografie.

Na een viertal interessante foto-exposities waarvan het winkelende publiek dagelijks (door de ramen) kon genieten en op de zaterdagen binnen konden lopen, hebben we nu werk van een topfotograaf:

Kadir van Lohuizen.

U hoeft dus dit najaar niet naar Parijs, want gelijktijding met zijn expositie in het Institut Néerlandais, hangen foto’s van Kadir van Lohuizen ook in Amersfoort. En wel van 15 november t/m 3 januari.

Over de tentoonstelling

Indrukwekkend en dat niet alleen vanwege de omvang en afmeting, zal het canvasdoek te zien zijn waar Kadir (met 2 andere gerenommeerde fotografen: Chris Keulen en Stephan Vanfleteren; elk een 8-tal) foto’s laat zien waarvoor hij door Artsen zonder Grenzen dit voorjaar naar Gaza is gestuurd. (42 x 1,5 m.)

Maar verder zullen er vele mooie foto’s te zien zijn uit zijn serie:

De Nenets: het harde leven in de toendra

De beschaving rukt op met al zijn uitwassen: milieuvervuiling en de verlokkingen van de alcohol. Maar de Nenets in Noord-Rusland en Siberi‘ bejagen nog steeds het rendier, getuige de fotoreportage van Kadir van Lohuizen in foto-expositieruimte in Amicitia.

‘Sneeuwstorm in de polaire Oeral’. Het klinkt ijzig, woest en godvergeten ver weg en dat klopt precies met het tafereel: een dal tussen twee besneeuwde heuvels, waar de horizon niet meer te zien is door de gierende sneeuwstorm. Poppetjes in grote, tent-achtige jassen van rendiervel lijken in zwart-wit vastgevroren op hun rendiersleden. Een paar rotsen op de grond zijn bloot komen te liggen, en doen denken aan zwarte ijskristallen. Het is nog net te zien dat de voorste slee een modern metalen stuur heeft, als van een brommer.
De poppetjes zijn Nenets, leden van een volk van rendierhouders dat leeft in Noord-Rusland en Noord-West-Siberië. Fotograaf-avonturier Kadir van Lohuizen reisde naar de noordelijke uitlopers van het Oeralgebergte en de poolvlakten om een reportage te maken over dit volk, één van de ruim honderd oorspronkelijke volkeren van Noord-Rusland en Siberië.

Er is een mooie foto van de rendierrace, waarop het gehijg van de beesten bijna te horen is. De race hoort bij het rendierfestival, dat plaatsvindt voordat de Nenets in de lente met hun kudden naar het noorden trekken. ‘Na afloop wordt er veel wodka gedronken’, meldt Van Lohuizen bij een foto van een man die in zijn jas van rendiervellen op de kale grond ligt. Zijn neus en open lippen zijn nog net te zien. ‘Vriest die man niet dood?’, denk je, en dat zal ongetwijfeld regelmatig gebeuren met andere alcoholistische Nenets.

Somber
Want de geschiedenis van de Nenets is vaak van een treurige voorspelbaarheid: het alcoholisme werd ingevoerd met de eeuwenlange kolonisatie door het tsaristische Rusland, verder gepaard met uitbuiting, racisme en gebrek aan rechten van de Nenets.
Onder Stalin werden de cultuur, de nomadische leefwijze, de taal en het sjamanistische geloof van de Nenets en andere volkeren bijna uitgeroeid. Nog later volgden de gedwongen opname van Nenets-kinderen in Russische internaten, milieuvervuiling en vernietiging van de weidegronden voor de rendieren door lekkende olie-pijpleidingen. De laatste bedreiging voor de Nenets op het afgelegen schiereiland Jamal zijn de gasboringen door onder anderen de Russische gasgigant Gazprom, die met hun pijpleidingen de toendra versnipperen en verkleinen. (Sinds 2000 krijgt ook Nederland Gazprom-gas.)
De invloed van buiten wordt in de serie foto’s geleidelijk duidelijker. Het kleine Nenets-vrouwtje in de nederzettingswinkel, de helicopter die zieken ophaalt, de Russische spoorarbeiders, gefotografeerd voor een wand met pornoplaatjes en sovjet-parafernalia. De laatste foto van Van Lohuizen toont een kleine rendierslee die onder een reusachtige pijpleiding doorglijdt.
De Nenets vormen met hun ruim 30 duizend zielen de grootste van de ‘kleine noordelijke volkeren’ van de voormalige Sovjet-Unie. Sinds de val van de Muur zijn de mogelijkheden voor het uitdragen van de eigen cultuur toegenomen, en het bewustzijn van de culturele identiteit groeit. Verrassend genoeg zou de economische terugval zelfs wel eens een deels positieve uitwerking kunnen hebben, omdat de Nenets daardoor terug moeten vallen op hun traditionele leefwijzen. In de toendra kun je gewoon niet dagenlang zuipen zoals Nenets in het dorp het doen. De dieren moeten verzorgd, en dat is de enige vorm van levensonderhoud in een gebied waar Russische nederzettingen geëvacueerd moeten worden omdat wonen in het noorden gewoon te duur is.

(tekst is grotendeels overgenomen van de expositie in het Volkenkundig Museum in Leiden)

Over de exposant

Kadir van Lohuizen (1963) winnaar van 3 zilveren camera’s (1994, 1997, 2001) is als freelance foto-journalist  een verslaggever van onze tijd. Vaak laat hij de konsekwenties daarvan zien en soms ook de schoonheid. Wij, als kijker, maken op deze wijze kennis van die, vaak ruwe, wereld, en kunnen daarna de gevolgen als kenmerken van onze tijd, nooit meer ontkennen. De tol van het moderne leven die natuur en mens elders moeten betalen, worden mede door zijn foto’s, ook onze verantwoordelijkheid.

Prachtige foto’s heeft hij gemaakt van zijn reizen in China, Tibet en langs 7 grote wereldrivieren (te zien in mooie fotoboeken). Maar ook drukwekkende en meeslepende foto’s o.a. over een rampzalige treinreis van Rwandese vluchtelingen naar een kamp bij Kisangani; in Sierra Leone, Liberia en Gaza.

Zijn foto’s staan regelmatig in landelijke dag- weekbladen en waren dit jaar o.a te zien op tentoonstellingen in de Kunsthal in Rotterdam en op het fotofestival in Naarden. Ook zijn er verschillende fotoboeken van zijn hand.

Lokatie: Winkelpand in de AMICITIA Winkelpromenade

Stadsring  202 (naast Oil &Vinegar)

15 november t/m 3 januari 2004

De (tijdelijke) galerie is zaterdags open van 13:00 – 17:00 uur

En op afspraak: (033) 433 18 15 of (033) 495 17 71