Cornelia Nauta en le moment indécis (het onbesliste moment)

Cornelia Nauta (Grijpskerk, 1963) is gefascineerd door de Franse cultuur. Als jong meisje fantaseerde ze al over Frankrijk, haar beloofde land. Opgegroeid in de provincie Groningen, omringd door vlakke, fantasieloze landschappen en nuchtere geesten, snakte ze naar het meer frivole, barokke Frankrijk, zoals ze zich dat voorstelde.

Ze koos in 1983 voor de lerarenopleiding tekenen en experimenteerde met het maken van videofilms. Fotografie deed ze er altijd bij.

Na haar afstuderen vertrok ze met een startstipendium naar Parijs en ging verder met video’s en films en verdiepte zich in het scenarioschrijven. Inmiddels heeft ze zich volledig gestort op fotografie en noemt ze zichzelf kunstfotograaf. “Ik voel me een kunstenaar die fotografeert. Ik creëer tenslotte beelden uit het niets.” De foto die ze wil maken, ontstaat in haar fantasie. Hiervoor put ze inspiratie uit de Franse- en Oosterse literatuur, de Franse geschiedenis maar ook uit haar dromen. Ze bedenkt scenario’s en ensceneert het beeld als een theaterdecor waarin zijzelf de hoofdrol speelt in een meestal dramatisch stuk.

Haar laatste foto’s zijn geïnspireerd op de liefdesgedichten van Baudelaire. Het gedicht l’invitaion au voyage, waarin hij zijn geliefde vergelijkt met een paradijselijk, exotisch land, spoorde haar aan tot het maken van een serie foto’s over haar eigen droomland. Maar ook de donkere kanten van zijn gedichten, toen hij experimenteerde met geestverruimende middelen, inspireerden haar. De foto, Opium, waarin Nauta extatisch op bed ligt, refereert hieraan. “Kleuren zijn voor mij belangrijk om de juiste sfeer te creëren. Zoals schilders als Delacroix en Ingres werden geïnspireerd door Oosterse, exotische landen, laat ik mij inspireren door de kleuren van mijn imaginaire land. Ook de techniek is verwant aan die van schilders. Het beeld is, door de meervoudige belichting, net als een schilderij, uit meerdere lagen opgebouwd. Zelf ziet ze ook verwantschap met het medium film. “Ik heb niet de drang tot het vastleggen van dat ene, beslissende moment, maar probeer eerder het verstrijken van de tijd in beelden vast te leggen.”

Plekken en mensen met een geschiedenis spreken haar aan. Zo maakte ze een serie over Marie Antoinette, de vrouw van Lodewijk XVIe, die in de achttiende eeuw in Versailles woonde en tijdens de Franse revolutie werd onthoofd. Cornelia Nauta verdiepte zich in het leven van Marie Antoinette en raakte gefascineerd door de tegenstellingen die haar leven tekenden. Van haar aanvankelijke luxe leven als koningin in het grootse paleis van Versailles belandde ze uiteindelijk, gekleed in oude vodden, onder de guillotine. “Ik kreeg mededogen met haar en zag voor me hoe ze door het paleis wandelde en zichzelf in de vele spiegels in Versailles bekeek. Hieruit zijn dramatische foto’s ontstaan waarin Nauta zichzelf transformeerde tot Marie Antoinette. Ze fotografeerde Marie Antoinette liggend op bed in een kamer van het kleinere paleis, Le petit Trianon, wachtend op haar minnaar. En Marie Antoinette in de gevangenis waarin ze in schamel kaarslicht haar testament opmaakt.

Het is de tragiek van deze vrouw die Nauta fascineert. “Door me in te leven in Marie Antoinette heb ik een reis door de tijd gemaakt en me met haar verbonden gevoeld, zoals alleen een vrouw dat volgens mij kan.”

Behalve kleurenfoto’s maakt Nauta iedere zomer zwart-wit foto’s en zoekt ze naar historische plekken die haar verbeelding prikkelen. Zoals een oude kapel met verweerde muren. “Het zijn meestal plekken die niet van deze tijd zijn, maar ook weer een zekere tijdloosheid hebben. Dan voel ik dat ik daar een foto van moet maken. In mijn zwart-wit foto’s probeer ik iets van de geschiedenis van de mensen die daar gewoond hebben, te laten zien. Zwart-wit fotografie geeft het beeld de tijdloosheid die ik zoek.”

Sandrine van Noort